تاثیر بسته بندی بر ایمنی مواد غذایی
ایمنی مواد غذایی:
بیماری های ناشی از غذا، یکی از شایع ترین و شدید ترین مشکلات بهداشت عمومی در جهان امروز هستند، که بر زندگی انسان‌ها، بار سنگینی تحمیل کرده‌اند .با توجه به روند رو به رشد جمعیت که می‌تواند به طور روزافزونی بر نیازهای مواد غذایی کشور بیفزاید و از طرفی استاندارد ایمنی مواد غذایی به منظور ارتقای سطح سلامتی جامعه که یکی از اهداف کلیدی در زمینه امنیت غذایی است لذا بسته‌بندی بهداشتی مواد غذایی در ایجاد امنیت و حفاظت از مواد غذایی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند.
بسته بندی بهداشتی در حفاظت مواد غذایی:
بسته بندی به عنوان پوشش یا ظرف ، جهت حفظ کیفیت غذا، به حداقل رساندن ضایعات مواد غذایی و کاهش استفاده از مواد نگهدارنده در ماده غذایی، مورد استفاده قرار می گیرد. از مهمترین اهداف بسته بندی می توان به طراحی و تولید ظرف یا لفاف برای نگهداری و محافظت از محصول در فاصله تولید تا مصرف در برابر آسیب های فیزیکی و شیمیایی حین ارائه به بازار و مصرف کننده اشاره نمود.بسته بندی می تواند به صورت های مختلفی نظیر قوطی، بطری، شیشه، کیسه و یا کارتن مورد استفاده قرار بگیرد که در این صورت ماده غذایی را از آلودگی های احتمالی نظیر میکروارگانیسم ها، آفات و سایر آلاینده ها محافظت می نماید.بسته بندی به حفظ طعم، بو و عطر ماده غذایی کمک کرده و اغلب سبب افزایش ماندگاری محصولات می شود. همچنین بسته بندی ماده غذایی را در برابر از دست دادن رطوبت محافظت کرده و سبب حفظ تازگی محصول می شود.
هدف اصلی از بسته بندی:
وظایف بسته بندی در خصوص حفظ ایمنی و کیفیت محصولات در طول فرایند توزیع تا مصرف به شرح ذیل است :
- بالا بردن زمان ماندگاری
- نگهداری از مواد غذایی درون بسته بندی در برابر عوامل محیطی
- اطمینان از سلامت غذا در برابر میکروارگانیسم ها
- مقاومت در برابر تغییرات زیستی، فیزیکی و شیمیایی هنگام حمل ونقل و انبارداری و مصرف
- نمایش اطلاعات مربوط به محصول به صورت برچسب، شامل: نام محصول، نام و آدرس تولید کننده، تاریخ تولید و انقضا، شماره پروانه ساخت، شرایط نگهداری، سری ساخت، نام مواد تشکیل دهنده و … ،
- نمایش اطلاعات مربوط به ظروف پلاستیکی بسته بندی در کف ظرف شامل: نام شرکت، علامت Food Grade –شماره پروانه ساخت، جنس ماده،
- ارتقا سطح ایمنی و سلامت،
انتخاب صحیح از مواد اولیه در بسته بندی:
دربسیاری از مواد موارد برای ایجاد هماهنگی بین نیازهای نگهداری محصول غذایی مورد نظر و ماده بسته بندی لازم است از ترکیب چند نوع ماده در بسته بندی استفاده گردد. به این دلیل که یک لایه بسته بندی به تنهایی قادر به تامین نیازهای مورد نظر نمی باشد از این رو از بسته بندی های چند لایه استفاده می گردد.یکی از موارد مهم در انتخاب بسته بندی برای محصول در نظر گرفتن تاثیر متقابل محصول و بسته بندی نسبت به هم می باشد.
مهمترین ویژگی هایی که در انتخاب مواد بسته بندی مورد توجه قرار می گیرد عبارتند از :
- عدم تاثیر متقابل بین محصول و ماده بسته بندی،
- مقاومت مواد بسته بندی در برابر بخار آب، اکسیژن، برخورد ضربه و سوراخ شدگی،
- مقاومت حرارتی ماده بسته بندی،
- عدم تاثیر اثرات نور بر روی محصول غذایی
نقش سازمان های نظارتی بر محصولات بسته بندی
سازمان غذا ودارو و سازمان ملی استاندارد ایران عهده دار نظارت وکنترل ظروف بسته بندی از نظر بهداشتی، سلامتی واستاندارد است. بنابراین تولیدکنندگان ظروف بسته بندی که دارای مجوز رسمی ازسازمان های نظارتی هستند، شرایط ایمنی، بهداشتی و استاندارد را معمولارعایت کرده و ازمواد اولیه و افزودنی های خالص درخط تولید استفاده می کنند، آزمون های تایید کننده گرید خوراکی Food gradeمواد اولیه، افزودنی ها و محصولات تولیدی خود را در آزمایشگاههای معتبر وهمکار سازمان های نظارتی فوق انجام داده، علامت اختصاری نوع ظروف را در کف ظروف حک کرده وآرم های استاندارد وسازمان غذا ودارو را نیز بر روی برچسب بسته ها چاب می کنند.
نتیجه گیری:
به طوری کلی می توان نتیجه گرفت که کیفیت، ویژگی ها، ایمنی و سلامتی انواع محصولات بسته بندی، فناوری مدرن ، استاندارد سازی، نظارت و دیگر مسائل اقتصادی در کنترل آن ها به همان اندازه اهمیت دارد که مواد غذایی دارند.
